خوشه‌های موضوعی کلید ساختن سایت‌های حرفه‌ای محتوایی

آیا مایلید به جایگاه اول در گوگل برسید؟ آیا می‌خواهید سایت شما به عنوان یک سایت معتبر شناخته شود؟ از خوشه‌های موضوعی استفاده کنید و نتیجه را ببینید.

در دنیای اینترنت رقابت شدیدی برای رسیدن به جایگاه های اول در صفحه نتایج موتورهای جستجو در جریان است. مدیران سایت‌ها سعی میکنند با تولید محتوای مناسب و جذاب و بهره گیری از روشهای مختلف سئو در بالای صفحه نتایج قرار بگیرند. از طرفی موتورهای جستجو هم سعی میکنند بهترین مطالب را در پاسخ به جستجوهای کاربران برای آنها پیدا کنند. به همین دلیل دائما درحال تغییر دادن و به روز کردن الگوریتمهای خود هستند. گوگل به کمک دستیار ماشینی‌اش به نام Rank Brain که از هوش مصنوعی بهره می‌برد سعی میکند بهترین صفحات را برای هر کلیدواژه پیدا ‌کند. Rank Brain بر اساس رفتار کاربر و تعامل او با نتایج نمایش داده شده تشخیص میدهد که آیا نتایج نشان داده شده به کاربر به اندازه کافی خوب هستند که در جایگاه های اول قرار بگیرند یا باید صفحات دیگری بالا بیایند.

یکی از متغیرهایی که Rank Brain براساس آن درمورد یک صفحه نتیجه گیری میکند زمان ماندگاری کاربر (Dwell Time) در آن صفحه است. اگر کاربر پس از کلیک کردن روی یکی از نتایج جستجو وارد صفحه‌ای شود و مدت زیادی در آن بماند گوگل نتیجه میگیرد که محتوای آن صفحه برای کاربر جالب بوده و کاربر توانسته پاسخ سوالات خود را در آن پیدا کند و در نتیجه به آن صفحه رتبه بهتری میدهد. اما اگر کاربر مدت کمی پس از ورود به سایت از آن خارج شود و به صفحه نتایج جستجو برگردد و روی یکی دیگر از نتایج کلیک کند (Pogo Sticking)، این موضوع نشان می‌دهد که محتوای آن صفحه پاسخگوی نیاز کاربر نبوده و در نتیجه گوگل رتبه پایین تری را برای آن درنظر میگیرد. استفاده از خوشه های موضوعی یا خوشه های محتوا یکی از روش‌های خلق محتوای باارزش و بالا بردن زمان ماندگاری است.

خوشه های موضوعی چیستند؟

خوشه های موضوعی یا خوشه های محتوا مدلی برای سازماندهی محتوای سایت هستند. در رویکرد خوشه های موضوعی توجه و تمرکز روی موضوعی است که می‌خواهیم در آن رتبه بگیریم نه روی کلیدواژه‌ها.

در حالت معمولی وبلاگ سایت پر از مقالات مختلف است که تحت منوهای سایت یا به کمک برچسب ها دسته بندی و سازماندهی شده‌اند و معمولا لینکهای داخلی دارای نظم و قاعده خاصی نیستند. (مانند تصویر زیر) در این حالت موتورهای جستجو نمی‌توانند سایت را به سرعت پیمایش (Crawl) و صفحات را ایندکس کنند. سایت‌هایی که استراتژی بازاریابی محتویی را انتخاب کرده‌اند و مرتبا محتوا تولید می‌کنند پس از مدتی با تعداد زیادی مقاله مواجه می‌شوند که به جای اینکه همدیگر را تقویت کنند برای کسب رتبه بالاتر در کلمات کلیدی مشابه با هم در رقابت هستند. چنین وضعیتی از دید کاربران هم مطلوب نیست و باعث سردرگمی و خستگی آنها می‌شود.

در خوشه های موضوعی یا خوشه های محتوا، محتوای سایت به شکل جدیدی سازماندهی میشود. محتواهایی که مربوط به یک موضوع خاص هستند یک جا سازماندهی و به هم لینک میشوند. کاربر وقتی وارد خوشه می‌شود با تعداد زیادی محتوا مواجه می‌شود که در آنها موضوع مورد نظر از زوایای مختلف و به صورت کامل بررسی و توضیح داده شده است. از آنجایی که همه محتواها به صورتی منطقی و منظم و حساب شده به هم لینک شده‌اند، بازدید کننده‌ای که بدنبال یافتن اطلاعات کامل درباره آن موضوع خاص است از صفحه‌ای به صفحه دیگر می‌رود و مدت بیشتری به گشت و گذار در سایت می‌پردازد. در نتیجه زمان ماندگاری کاربر در سایت بالا رفته و Rank Brain مفید بودن آن صفحه را تشخیص داده و آن را در صفحه نتایج بالا می‌آورد.

ساختار خوشه های موضوعی

یک خوشه موضوعی از یک صفحه اصلی و تعداد زیادی صفحات جانبی تشکیل شده است. صفحه اصلی نقش ستون اصلی خوشه را بازی میکند (Pilar Content) و حکم هسته مرکزی را دارد که سایر صفحات مربوط به آن موضوع را  به آن صفحه و به هم لینک می‌کند. این نوع لینک کردن به موتورهای جستجو امکان  میدهد نه تنها صفحات سایت را به سرعت اسکن کنند بلکه متوجه شوند بین آنها یک ارتباط معنایی هم وجود دارد. در نتیجه موتورهای جستجو صفحه اصلی را بعنوان مرجعی برای آن موضوع شناسایی می‌کنند و در طول زمان رتبه آن را بالا می‌برند.

نکته مهم این است که صفحه اصلی (Pilar Content) باید به موضوع به صورت کلی و گسترده بپردازد. هریک از صفحات خوشه یک جنبه از موضوع را به صورت تخصصی و عمیق‌تر پوشش می‌دهند. این کار باعث میشود لینک دادن از صفحه اصلی به صفحات جانبی و برعکس منطقی و دارای مفهوم باشد.

صفحات اصلی راهنماهای کامل و رایگانی هستند که به تمام جوانب یک موضوع در یک صفحه وب میپردازند. این مقالات به تمام سوالات پایه‌ای در مورد آن موضوع پاسخ میدهند و برای موارد خاص و جزیی تر به مقالات و صفحات دیگر لینک میدهند.

صفحه اصلی معمولا به یکی از این دوشکل است:

۱- یک مقاله بلند، کامل و جامع است ( مثلا یک راهنمای جامع) که به تعداد زیادی از مقالات و انواع دیگر محتوا لینک شده است.

۲-گاهی این صفحه مانند یک فهرست است که کل مقالات و محتواهای موجود در مورد آن موضوع را تحت موضوعات فرعی دسته بندی میکند.

صفحات دیگر شامل مقالات متنوعی هستند که به موضوع اصلی ربط دارند و زیر مجموعه آن محسوب می‌شوند. هر یک از این مقالات به یک جنبه از موضوع به صورت عمیق‌تر و کامل‌تر می‌پردازند.

خوشه های موضوعی چه فوایدی دارند؟

۱- کمک به سئو مطلب: همانطور که گفته شد صفحه اصلی خوشه به خاطر داشتن لینک‌های داخلی زیاد به صفحات دیگر سایت شامل تعداد زیادی کلمه کلیدی است. این صفحه مانند یک هسته مرکزی یا مرکز ارتباطی عمل میکند که صفحات مختلف خوشه را به یکدیگر ارتباط میدهد. وقتی بازدید کننده وارد این صفحه شود از آن به صفحات (یا حتی به سایت‌های) دیگر نیز هدایت خواهد شد. این کار اعتبار این صفحه را نزد موتورهای جستجو بالا برده و هم خود صفحه اصلی خوشه و هم صفحات پربازدید آن رتبه بالاتری می‌گیرند. از طرفی وقتی این مقاله بعنوان یک مرجع معتبر برای موضوع مورد نظر شناخته شود از سایتهای دیگر هم لینک خواهد گرفت و در نتیجه رتبه و اعتبار آن بالا خواهد رفت.

۲- جذب ترافیک: خوشه ها از چند راه ترافک سایت را افزایش میدهند:

اول اینکه وقتی صفحه اصلی خوشه رتبه بالاتری بگیرد در صفحه نتایج جستجو در رتبه‌های بالاتر نشان داده می‌شود و در نتیحه ترافیک ارگانیک بالاتری را هم جذب سایت میکند.

دوم اینکه لینک‌هایی که از سایتهای دیگر دریافت کرده کاربران را به سایت هدایت میکنند.

سومین راه افزایش ترافیک سایت ورودی های مستقیم هستند یعنی کسانی که آدرس سایت یا صفحه مورد نظر را مستقیما در نوار آدرس وارد  می‌کنند. این نوع ترافیک از نظر گوگل بسیار با ارزش است و اعتبار سایت را به شدت بالا می‌برد.

۳- جذب علاقمندان  (Lead Generation): یکی دیگر از فواید خوشه‌های موضوعی جذب علاقمندان یا همان   (Lead Generation) است. هنگامی که محتوای سایت به صورت خوشه‌ای سازماندهی شود و سایت بعنوان مرجع برای موضوع مورد نظر اعتبار لازم را کسب کند، کاربران و بازدید کنندگان سایت خیلی راحت‌تر به آن اعتماد خواهند کرد و حاضر خواهند شد اطلاعات تماس خود را برای عضویت در خبرنامه یا سایت در اختیار شما بگذارند.

نمونه‌هایی از خوشه‌های موضوعی

نمونه اول:سایت Colgate.com

یکی از سایتهایی که به خوبی توانسته از خوشه های موضوعی بهره بگیرد سایت کلگیت Colgate است. شرکت کلگیت که در زمینه بهداشت دهان و دندان محصولات متنوعی تولید می‌کند در سایتش اطلاعات مفصلی درباره این موضوع منتشر ساخته تا افرادی را که در این زمینه جستجو می‌کنند به سایت جذب کند و آنها را با محصولاتش آشنا سازد. بعنوان مثال موضوع بیماری‌های لثه Gum Disease را در نظر بگیرید. سایت کلگیت محتواهای مربوط به این موضوع را به صورت یک خوشه موضوعی سازماندهی کرده است.

ساختار صفحه اصلی خوشه ساختار فهرستی است. محتواهای این بخش به نه دسته تقسیم شده‌اند و هر دسته در صفحه اصلی این خوشه یک عنوان فرعی است. بعنوان مثال تعریف، علائم بیماری، علل بیماری، پیشگیری و مواردی مشابه اینها.

هر عنوان (دسته) مقدار کمی توضیح داده شده و در زیر آن لینک مقالات مربوطه فهرست‌وار درج شده که بازدید کننده را به سایر مقالات و محتواهای مربوطه هدایت می‌کند. توضیحات بعضی عناوین کم و بعضی دیگر کمی بیشتر است اما هیچ عنوانی توضیحات طولانی و مفصل ندارد و بازدید کننده برای کسب اطلاعات بیشتر باید به مقالات سایت مراجعه کند.

هر مقاله در مورد یک جنبه از بیماری‌های لثه است و چنانچه کاربر بخواهد در مورد بیماری‌های لثه اطلاعات بیشتری به دست آورد باید به صفحه اصلی (Pillar Page) خوشه برگردد و از آنجا روی یک لینک دیگر کلیک کند. تعداد لینکهای داخلی این صفحه و مقالات مرتبط با موضوع توجه موتورهای جستجو را به آن جلب می‌کند و اعتبار آن را بالا می‌برد و در نتیجه این صفحه این شانس را پیدا میکند که بعنوان یک مرجع برای بیماریهای لثه در نظر گرفته شود.

در انتهای صفحه کلگیت از این اعتبار و بازدید بالا استفاده کرده و  تعدادی از محصولاتش را معرفی کرده است.

نمونه دوم: سایت Impactbnd.com

نمونه دیگری از خوشه موضوعی مقاله سایت ایمپکت در مورد طراحی مجدد سایت است. این مقاله در اصل یک راهنمای جامع و کامل است. این مقاله هفت سرفصل یا عنوان فرعی دارد که هر یک از آنها را می‌توان بعنوان یک مقاله مستقل منتشر کرد.

در طول این مقاله به مقالات دیگری از سایت لینک داده شده وچنانچه بازدید کننده نیاز به اطلاعات بیشتری داشته باشد باید به آنها مراجعه کند. این لینکها یا به صورت عادی (متن لینک شده به یک صفحه دیگر) یا به صورت پیشنهاد یک مقاله مرتبط برای مطالعه بیشتر در یک کادر زیبا در لابلای متن هستند.

روش ساخت خوشه های موضوعی

برای ساخت خوشه های موضوعی دو راه در مقابل ما هست. اولین راه این است که از ابتدا یک خوشه را بسازیم و راه دوم این است که محتواهای موجود در سایت را به یک خوشه تبدیل کنیم.

ساخت یک خوشه از صفر

ساختن یک خوشه از صفر این مزیت را دارد که می‌توان ابتدا ساختار آن را طرح کرد و بعد محتوای لازم را تولید نمود. از آنجا که یکی از اهداف اصلی خوشه های محتوا کمک به سئو سایت است بهترین راه این است که محتوا و مقالات خوشه بر اساس کلمات کلیدی تهیه شوند. برای این کار به ترتیب زیر عمل کنید:

با پیدا کردن کلمات کلیدی اصلی (head term) شروع کنید. این واژه ها باید واژه هایی باشند که مفهوم وسیع تر و عام تری داشته باشند و در عین حال میزان جستجوی ماهانه برای آنها بالا باشد. دقت کنید که این کلیدواژه ها باید در راستا و هماهنگ با استراتژی بازاریابی محتوایی شما باشند.

پس از اینکه کلیدواژه‌های اصلی، که همان موضوع اصلی خوشه است را انتخاب کردید چند موضوع فرعی انتخاب کنید که زیرمجموعه موضوع اصلی هستند و با استفاده از آنها میتوان مقالات و محتوایی تولید کرد که موضوع اصلی را پوشش دهند. این مقالات صفحات جانبی خوشه را تشکیل خواهند داد.

کلیدواژه‌هایی که موضوعات فرعی بر اساس آنها انتخاب می‌شوند معمولا سه تا پنج کلمه هستند و میزان جستجو برای آنها بالاست. واضح است که میزان جستجو برای آنها به اندازه کلیدواژه های اصلی نیست. موضوعات فرعی را مانند دسته‌بندی‌های مختلف موضوع اصلی در نظر بگیرید.

تعداد موضوعات فرعی نباید کم باشد. بعضی از کارشناسان معتقدند تعداد موضوعات فرعی باید حداقل هشت مورد باشد. البته این یک قانون نیست و تعداد موضوعات فرعی بستگی به موضوع خوشه دارد اما منطقی است که مقاله‌ای که یک موضوع را به صورت کامل و جامع پوشش می‌دهد درهمین حدود (یا بیشتر) دسته‌بندی داشته باشد.

بیاد داشته باشید که لازم نیست کلید واژه های اصلی حتما در کلیدواژه های فرعی تکرار شوند. گوگل هر روز در درک مترادفها و ارتباط معنایی بین کلمات مختلف قویتر میشود بنابراین نگران این موضوع نباشید. بیاد داشته باشید که بهترین کار این است که موضوعات را طوری انتخاب کنید که برای بازدید کنندگان و مراجعان سایت مفید باشند، پاسخ پرسشهای آنها را بدهند و گرهی از کار آنان باز کنند. در این صورت بازدید از آنها به اندازه کافی بالا خواهد بود.

پس از اینکه موضوعات فرعی (دسته بندی ها) را انتخاب کردید میتوانید موضوعات ریزتری را انتخاب کنید. این موضوعات ریزتر میتوانند عناوین مقالات و سایر اشکال محتواهای شما باشند. برای هر موضوع فرعی چندین عنوان بنویسید که آن موضوع را از جنبه‌های مختلف توضیح میدهند. اگر کار تحقیق در مورد کلیدواژه ها را درست انجام داده باشید تعداد زیادی عبارات و کلیدواژه های بلند دارید که میزان جستجو برای آنها کمتر از دو مورد فوق است. سعی کنید علاوه بر کلیدواژه های اصلی و فرعی، در هر یک از مقالاتی که می نویسید از چند عدد از این عبارات هم استفاده کنید.

بعنوان مثال سایتی که در زمینه سفر و گردشگری است میتواند یک خوشه به نام ایرانگردی داشته باشد. موضوعات فرعی (دسته‌بندی‌های) ایرانگردی ممکن است شامل مواردی از قبیل: طبیعت گردی، مکانهای تاریخی، مکانهای تفریحی، توریسم سلامت، توریسم ورزشی و امثال آن باشد. موضوع فرعی طبیعت گردی میتواند شامل موضوعاتی مانند: زیباترین آبشارهای ایران، محبوب‌ترین غارهای آبی ایران، جنگل های ایران، دریاچه های ایران، گردش گری در کویر و موضوعاتی مانند آنها باشد.

توجه: دسته‌بندی و کلیدواژه‌های مثال فوق کاملا فرضی هستند و من هیچ تحقیقی در مورد آنها انجام نداده‌ام. اینها فقط یک مثال جهت درک بهتر مطلب هستند.

ساخت خوشه از محتواهای موجود

اگر سایت شما از قبل دارای تعداد زیادی مقاله و انواع دیگر محتوا باشد شاید بتوانید همان مقالات را به صورت یک یا چند خوشه ساماندهی کنید. روش کار به این ترتیب است:

ابتدا بر اساس کلیدواژه‌های هدف و موضوع سایت، چند موضوع اصلی و فرعی برای ساخت خوشه انتخاب کنید.

سپس سعی کنید مقاله‌ای را پیدا کنیدکه بتواند پس از ویرایش و بروز رسانی نقش صفحه اصلی را ایفا کند. چنین مقاله ای باید حداقل دو شرط زیر راداشته باشد:

اول، موضوع مقاله باید گسترده و کلی باشد. و دوم، میزان بازدید از مقاله باید بالا باشد. چنانچه مقاله ای به یک جنبه خاص از موضوع کلی پرداخته حتی اگر دارای بازدید بالایی هم باشد نمی تواند برای صفحه اصلی خوشه مناسب باشد. و اگر میزان بازدید از صفحه کم باشد باز هم از نظر سئو صفحه مناسبی نیست.

پس ابتدا مقالاتی را که به موضوع مورد نظر به صورت عام و کلی پرداخته‌اند پیدا کنید و سپس آمار بازدید آنها را بررسی کنید. اگر چنین صفحه ای در سایت موجود نبود باید یک صفحه جدید برای صفحه اصلی خوشه بسازید. با توجه به اینکه مقالات زیادی در سایت موجود است شاید ایجاد یک صفحه اصلی با ساختار فهرستی راحتتر و عملی تر باشد.

پس از اینکه صفحه اصلی را ساختید، باز هم بر اساس کلیدواژه‌ها، به مقالات مرتبط لینک دهید. در آن مقالات هم بر اساس کلیدواژه‌های اصلی به صفحه اصلی خوشه لینک دهید. این لینکهای دوطرفه به صفحه اصلی خوشه ارزش و اعتبار می‌بخشند و به تدریج رتبه آن در موتورهای جستجو بالا می‌رود.